Arayan İnsan
İslam'a Giriş
Yasaların Varlığı
Bilimin en önemli ön kabullerinden biri içinde bulunduÄŸumuz evrendeki süreçleri tarif eden doÄŸa yasalarının zaman ve mekânda evrensel olduÄŸudur. Bilimsel faaliyete giriÅŸen kiÅŸi yasalara ulaÅŸmaya çabalarken bulacağı yasaların evrensel olacağı zihninde bir ön kabul olarak vardır. [1]
​
Natüralizm (materyalizm veya ateizm de denebilir) açısından evrenin rasyonel, anlaşılır bir yapıda olmasını beklenir kılacak hiçbir unsur gözükmemektedir. Pekâlâ, evrende hiçbir doÄŸa yasasının var olmadığı bir durum olabilirdi; mantıki açıdan evrende yasaların var olması zorunlu bir durum deÄŸildir. [2]
​
Ateistler her ÅŸeyi salt madde ile açıklama gayreti içinde olduklarından tabiat kanunlarının kaynağı olarak yine maddeyi gösterirler. Bir baÅŸka deyiÅŸle, tabiat kanunları “maddenin kendine mahsus bir özelliÄŸidir.” Dolayısıyla fizik kanunlarının kökeninin ne olduÄŸu sorusuna ateistin verdiÄŸi nihai cevap “maddenin davranışı böyledir” demekten ibarettir. Elbette bu cevap, gerçek bir açıklama özelliÄŸi taşımaz ve sorunun tekrar sorulmasına yol açar. Hâlbuki, asıl tartışma konusu olan “madde neden böyle davranır?” sorusuna “çünkü madde böyle davranır!” diye cevap vermek, aslında cevap vermekten kaçmak demektir.[3]
​
Açıkça görülmektedir ki, maddeye metafiziksel özellikler yüklenmeye çalışılmaktadır. Ancak bu anlayışla, ezeli ve ebedi olan, mutlak ilim ve hikmet sahibi bir tanrı yerine yine ezeli ve ebedi olan, düzeni tesis etmek için kanunlar koyabilen maddeyi koymaktan baÅŸka bir ÅŸey yapılmamaktadır.[4]
​
Natüralist bakış açısından yasalara getirilebilecek yaklaşım“doÄŸa yasalarının düzenliliÄŸi” olarak bilinen görüÅŸtür. Bu görüÅŸe göre doÄŸa yasaları, evrendeki düzenliliklerden ibarettir. Yasalar, bu düzenliliklerin nedeni olmaktan ziyade bu düzenliliklerin tasviridir. Bu görüÅŸe göre elektronların hepsi eksi yüklü olduÄŸu içindir ki “Bütün elektronlar eksi yüklüdür” diye bir yasadan bahsedebiliriz. Bu yasa, evrendeki bütün elektronların eksi yüke sahip olması düzenliliÄŸinin bir tasvirinden baÅŸka bir ÅŸey deÄŸildir; elektronların eksi yüke sahip olmasının ise bir açıklamaya ihtiyacı yoktur. Bu yaklaşımın natüralist paradigma içerisinde en makul doÄŸa yasası tanımı olduÄŸu düÅŸünülmüÅŸtür, zira teori evrendeki gözlemlenebilen düzenlilikler dışında bir ÅŸeye atıf yapmaz. Peki, neden evren düzenliliklerle doludur? Düzenlilik görüÅŸünü savunanlara göre bu sorunun bir cevabı yoktur. Bu düzenliliklerin arkasında derin bir açıklama yoktur, doÄŸa bu ÅŸekildedir, hepsi bu! Ancak doÄŸa yasalarının doÄŸadaki bu inanılmaz düzenliliklerini tesadüfe baÄŸlamak entelektüel açıdan çok rahatsız edici bir durumdur. [5]
​
​
“Neden kaos deÄŸil de doÄŸa yasaları var” ilk olarak odaklanmamız gereken sorudur. Pekala evrende hiçbir doÄŸa yasasının var olmadığı bir durum olabilirdi; mantıki açıdan evrende doÄŸa yasalarının var olması zorunlu bir durum deÄŸildir. [7]
​
Natüralist paradigma içerisinde devamlı hareket halinde olan bir evrende mekân ve zamanda deÄŸiÅŸmeyen yasalar beklemek için hiçbir sebep gözükmemektedir. Fizikçi Paul Davies bu durumu ÅŸu ÅŸekilde özetlemektedir:[8]
“Bilim insanı olmak için evrenin güvenilir, deÄŸiÅŸmez, mutlak, evrensel, kökeni belirsiz matematiksel yasalar tarafından yönetildiÄŸine inanman gerekir. Bu yasaların geçersiz olmayacağına, yarın uyandığın zaman ısının soÄŸuktan sıcaÄŸa aktığı gibi bir duruma rastlamayacağına ya da ışık hızının saat başı deÄŸiÅŸmeyeceÄŸine inanman gerekir. Yıllar boyunca sık sık fizikçi meslektaÅŸlarıma neden fizik yasaları oldukları gibidir diye sorarım. En sık verilen cevap ÅŸöyledir; oldukları gibi olmaları için hiçbir gerekçe yoktur, onlar sadece varlar.”[9]
EÄŸer doÄŸa yasaları doÄŸadaki düzenliliklerden ibaretse ve bu düzenlilikler kozmik bir tesadüfse, o zaman bu düzenliliklerin gelecekte de devam edeceÄŸini, ya da evrenin gözlemleyemediÄŸimiz kısımlarında da var olduÄŸunu düÅŸünmemiz için hiçbir neden olamaz. EÄŸer doÄŸada gözlemlediÄŸimiz düzenlilikler büyük kozmik tesadüflerse, o zaman doÄŸadaki düzenliliklerin evrensel olduÄŸunu; gelecekte de bu düzenliliklerin bu ÅŸekilde kalacağını veya geçmiÅŸte de bu ÅŸekilde olduklarını veya bambaÅŸka uzayın bölgelerinde de aynı ÅŸekilde geçerli olduklarını düÅŸünmemiz için hiçbir sebep yoktur. [10]
​
Davies de ÅŸunları söyler:
“Hayatın ya da evrenin kökenini illa ki tabiatüstü bir ÅŸeylerle açıklamaya gerek yok. Ben bu tarz ilahi onarıcı fikirden hiçbir zaman hoÅŸlanmadım. Bütün her ÅŸeyi varlığa getirecek derecede zeki bir matematiksel kanunlar kümesine inanmak bana daha ilham verici geliyor.”[11]
​
Bu güvenilmez ‘hoÅŸlanma-hoÅŸlanmama’ argümanını bir kenara bıraktıktan sonra, evreni var eden teori ya da kanunlar ile ne kastedilmiÅŸ olabileceÄŸini sorabiliriz. Elbette tabiat olaylarını tarif eden matematiksel kanunlardan kurulu teoriler formüle edebileceÄŸimizi düÅŸünürüz ve bunu çoÄŸu zaman da ÅŸaşırtıcı bir kesinlikle yapabiliriz. Fakat bulmuÅŸ olduÄŸumuz bu kanunlar hiçbir ÅŸeye sebep olamazlar. Newton kanunları bir bilardo topunun hareketini tarif edebilir, fakat o topu hareket ettiren ÅŸey kanunlar deÄŸil, ona ıstakayı vuran bilardo oyuncusudur. Kanunlar bize topun sonraki hareketinin doÄŸrultusunu belirtir, fakat onların, topu var etmek ÅŸöyle dursun topu hareket ettirmeye bile güçleri yoktur.[12]
​
Herhangi bir kanunu bir ÅŸeyin etkili ve amil varlık sebebi olarak göstermek dilin çarpıtılarak kullanılmasıdır. Kanun, bir failin varlığını gerektirir; çünkü Kanun sadece o failin takip ettiÄŸi bir yoldur. Fail olmadan, kanun hiçbir ÅŸey yapamaz, hiçbir ÅŸeydir. Fail de güç de kanundan farklı ÅŸeylerdir.”[13]
​
Hawking’in son sorusu ÅŸuydu: “Yoksa bir Yaratıcı ya mı ihtiyaç var?” Modern astronominin babalarından biri olarak görülen, kuasarların kâÅŸifi, Nobel’in astronomideki muadili Crafood Ödülü sahibi Allan dage’in, yukarıdaki sorunun cevabının evet olduÄŸundan hiç ÅŸüphesi yoktur:
“Böylesi bir düzenin kaostan çıkmış olmasına ihtimal vermiyorum. Düzenleyici bir ilke olmak zorunda... Tanrı bana gizemli gelse de varlık mucizesinin mümkün olan tek açıklamasıdır.”[14]
​
David Armstrong’un tabiri ile doÄŸadaki düzenliliklerin tesadüf olduÄŸuna inanan biri her ÅŸeye inanabilir.[15]
​
DoÄŸa yasalarının düzenliliÄŸi görüÅŸünü savunan felsefeci Norman Swartz da kozmik tesadüf probleminin farklındadır ve bu problemi ÅŸu ÅŸekilde ifade etmektedir:[16]
“Evrende muhtemelen 1060’dan fazla elektronvardır ve bunların tamamının tam olarak aynı elektrik yüküne sahip olduÄŸunu varsayabiliriz. Her ne kadar aynı sıradaki beÅŸ arabanın kırmızı olmasını tesadüf olarak deÄŸerlendirmeye hazır olsam da, 1060 cismin tam olarak aynı elektrik yüküne sahip olmasını benzer ÅŸekilde tesadüfle açıklayabilir miyim?[17]
​
YapabileceÄŸimiz bir ÅŸey derince yutkunmak ve ÅŸunu söylemektir:... ‘Hiç, ama hiçbir ÅŸey bu gerçeÄŸi açıklamamaktadır.’ Bunu söyleme durumuyla karşı karşıya kalan bir sürü insan karşımızdaki dünyanın tesadüfiliÄŸini tamamen fantastik bulur: EÄŸer bunun tamamını Allah tasarlayıp bu sayısız parçacıkların nitel olarak aynı olmasını saÄŸlamadıysa, o zaman bir ÅŸey bunu açıklamalıdır. 1060 cismin hepsinin özelliklerinin aynı olması sadece bir tesadüf olarak kabul edilemez.”[18]
Dipnotlar
[1]Kuran ve Bilimsel Zihnin İnşası. Caner Taslaman, Enis Doko. İstanbul Yayınevi: 2015
[2]Kuran ve Bilimsel Zihnin İnşası. Caner Taslaman, Enis Doko. İstanbul Yayınevi: 2015
[3]Ateizm Yanılgısı. Selçuk Kütük. Açılım Kitap:2010
[4]Ateizm Yanılgısı. Selçuk Kütük. Açılım Kitap:2010
[5]Kuran ve Bilimsel Zihnin İnşası. Caner Taslaman, Enis Doko. İstanbul Yayınevi: 2015
[6]Allah’ın Varlığının 12 Delili. Caner Taslaman. İstanbul Yayınevi: 2015
[7]Allah’ın Varlığının 12 Delili. Caner Taslaman. İstanbul Yayınevi: 2015
[8]Kuran ve Bilimsel Zihnin İnşası. Caner Taslaman, Enis Doko. İstanbul Yayınevi: 2015
[9]Kuran ve Bilimsel Zihnin İnşası. Caner Taslaman, Enis Doko. İstanbul Yayınevi: 2015
[10]Kuran ve Bilimsel Zihnin İnşası. Caner Taslaman, Enis Doko. İstanbul Yayınevi: 2015
[11]Aramızda Kalsın Tanrı Var. John C. Lennox. Ufuk: 2013
[12]Aramızda Kalsın Tanrı Var. John C. Lennox. Ufuk: 2013
[13]Aramızda Kalsın Tanrı Var. John C. Lennox. Ufuk: 2013
[14]Aramızda Kalsın Tanrı Var. John C. Lennox. Ufuk: 2013
[15]Kuran ve Bilimsel Zihnin İnşası. Caner Taslaman, Enis Doko. İstanbul Yayınevi: 2015
[16]Kuran ve Bilimsel Zihnin İnşası. Caner Taslaman, Enis Doko. İstanbul Yayınevi: 2015
[17]Kuran ve Bilimsel Zihnin İnşası. Caner Taslaman, Enis Doko. İstanbul Yayınevi: 2015
[18]Kuran ve Bilimsel Zihnin İnşası. Caner Taslaman, Enis Doko. İstanbul Yayınevi: 2015
​
